17.6.08

Küçük Asker'in Kafası Gerçekten Karışık mı?

Jean-Luc Godard, Küçük Asker’i (Le Petit Soldat) 1960 yılında çekti. Film yönetmenin, adının sanat çevrelerinden duyulmasını sağlayan Serseri Aşıklar’dan (A bout de souffle) sonraki ilk ürünüydü. Fakat ilk filmin avangard içeriğinin yarattığı heyecan ve beğeni Küçük Asker’in seyirciyle buluşması için yeterli olmadı. Fransa-Cezayir Savaşı hakkındaki resmî görüşe uzak düşen bakışı ve filmin en rahatsız edici kısmını oluşturan işkence sahneleri filmin gösterime girmesini 1963’e kadar engelledi.
1960 esasında, Fransa’nın, Cezayir’deki ulusal kurtuluş hareketinin önünü kesmek amaçlı sert savaş politikasının, De Gaulle’un etkisiyle, hız kesmeye başladığı bir yıldı. Fakat daha öncesinde, 1954-1960 yılları arasında Fransa, Cezayir’de bir milyondan fazla insanın öldürüldüğü ve iki milyondan fazlasının zorunlu göçe tâbi tutulduğu bir savaşın yürütücüsü olmuş; Cezayir Ulusal Kurtuluş Cephesi’nin bağımsızlık talepli mücadelesine sömürgeci yapıyı korumak amacıyla savaşı körükleyerek karşılık vermişti. Savaş sadece Cezayir sınırları içinde kalmamış, Cezayirli direnişçilerin Fransızlara karşı dünyanın dört bir yanında yaptıkları eylemlerle uluslararası bir alana taşınmıştı.

Bu uzun ve faturası kabarık savaş, Fransız düşünce hayatı içinde birbiriyle çatışan tepkiler yarattı; Fransız entelektüellerinin hem kendi uluslarının tarihi ile hem de kendi siyasî işlevleriyle hesaplaştıkları bir platform oldu. Bunların birçoğu sürece doğrudan müdahil oldular. Cezayir doğumlu Albert Camus savaşı durdurmak amacıyla, iki tarafın yöneticilerini barışa ikna etmek için ciddi bir çaba sarfetti. Jean-Paul Sartre önderliğinde bir grup entelektüel, resmî görüşe direnerek Cezayir’in bağımsızlık mücadelesine destek verdi. Cezayir Savaşı’na karşı tutumun saf belirleyen bir kriter haline geldiği bu yıllarda, Godard da Küçük Asker’le tartışmaya eklemlendi. Bu, kendi yenilikçi sinemasının doğrudan siyasal içerikli bir konu ile ilk sınavı olacaktı.

Bu yazı söz konusu sınava odaklanıyor, Küçük Asker’in siyasi anlamlarına.